BACA YANGINLARI

Yağ buharı birikimi mutfaklardaki pişirme alanları için en ciddi tehlikedir. Pişirme sırasında katı ve sıvı yağlar, katı veya yarı katı halden sıvı fazına geçerler. Daha sonra atomize olarak yağ yüklü buhar oluşur. Bu yağ buharı buhar formunda su molekülleri de içerir.Aerosol formundaki bu karışım, havalandırma sistemi (fan) ve pişirme cihazından yayılan ısı akımlarının oluşturduğu negatif basınç etkisiyle pişirme yüzeyinden davlumbaza ve buradan da kanallara taşınır. Bunu yükselen bir yağ ve duman bulutu şeklinde görebiliriz.

Yüksek pişirme ısılarında daha fazla yağ buharı oluşur. Yağ buharı soğuduğunda tekrar katı haline geçer. Kanallarda biriken bu yağ kalıntıları yanıcıdır. Yağ kalıntılarının tutuşma sıcaklığı, ilk halindeki tutuşma sıcaklığından biraz daha düşüktür. Bu durum da davlumbaz ve kanallarda yangın tehlikesini beraberinde getirir.Özellikle katı yakıt kullanılan ızgaralarda pişirilen balık ve et yüksek hacimlerde yağ buharı oluştururlar. Buhar metal yüzeyle temas ettiğinde kuru ama yapışkan bir katman oluşturur. Bu katmanın üzerinde nispeten daha ağır olan kül, yanmamış karbon vb. gibi yanma ürünleri de zamanla birikir. Bu sistemlerde yağ, kül ve kurum birikimi özellikle yatay kanallarda aşırı bir yığılmaya neden olabilir.

Baca ve duman kanallarının içindeki yağların tutuşması için öncelikle biriken yağın gazlaşması veya buharlaşması gereklidir. Bu buharlar yeterli bir miktara ulaştığı anda yanıcı bir karışım oluştururlar. Karışımın kendiliğinden tutuşma sıcaklığına ulaşması için ısı kaynağının yeterli bir sıcaklığa ulaşması gerekir.

Genellikle pişirme yüzeyindeki aşırı ısı ve alevler beraberinde bir parlamayı getirir. Pişirme sonucu oluşan yağ buharının aşırı ısıya maruz kalması veya doğrudan aleve temas etmesiyle gerçekleşen tutuşmalar genellikle parlama olayının en sık görülen nedenidir. Bu parlama yükselen alev huzmeleri oluşturur ve alevler de bu sayede davlumbaz ve yağ filtrelerine temas eder. Eğer parlama uygun yoğunlukta olursa veya yeterli bir süre devam ederse ( yaklaşık 2 dk) davlumbaz ve kanallardaki biriken yağ tortuları kolaylıkla tutuşabilir.

Temel Olarak Mutfak Egzoz Sisteminde Oluşan Yangın Yayılımı İki Yönlü Gerçekleşir:

- İlk olarak egzoz kanalı içindeki yanıcı özellikteki yağ tortuları tutuşur ve yangın kanallarda ve bacada devam eder,

- İkinci aşamada kanallar içinde oluşan bu yangın fana doğru devam eder ve kanalı oluşturan metal ısınır. Metal yüzeylerden ışımayla yayılan ısı enerjisiyle tutuşabilen ahşap yapı malzemeleri, plastik vb. bina elemanları yanarak yangına sebep olurlar.

HORECA Elektrostatik filtreler pişirme esnasında oluşan yağ buharını filtre ettiğinden dolayı, kanallarda herhangi bir yağlanma olmayacağı için baca yangınlarının tamamen önüne geçmektedir.

KAYNAK: TMMOB MAK.MÜH. ODASI. BACALAR, BACA YANGINLARI, SEBEPLERİ VE ÖNLENMESİ SUNUMU. MAK MÜH. DOĞAN ÖZDEMİR